Šematski prikaz odnosa, žučne kesice, glavnog žučnog puta, dvanaestopalačnog creva, pankresa, slezine i
dva najveća krvna suda u trbuhu (donja šuplja vena – plavo i trbušna aorta-crveno)
Mehanička žutica
Mehanička (opstruktivna) žutica [1] je prisustvo žuto prebojene kože, vidljive sluzokože i beonjača kao posledice povećanja nivoa bilirubina u krvi, uzrokovane suženjem ili potpunom opstrukcijom glavnih žučnih vodova. Ona predstavlja klinički znak bolesti kao što su: kalkuloza žučne kese, ekstra – i intrahepatičnih žučnih vodova, benigna stenoze žučnih vodova (zapaljenja, prethodne operacije – suženje anastomoze), limfadenopatija, apscesi [2] jetre, ehinokokna bolest [3] jetre, akutni i hronični pankreatitis, benigni i maligni tumori žučnih vodova i račve žučnih vodova, tumori papile i glave pankreasa, primarni i metastatski tumori jetre. Može biti i posledica proširenja žučnih vodova sa uvećanom ili kolabiranom žučnom kesom, zavisno od nivoa opstrukcije.
Žutica može nastati iznenada, bez pratećih tegoba. Praćena je pojavom svetlije stolice i tamnije mokraće, boje piva. Mogu se javiti povremeni ili stalni tupi bolovi u gornjim partijama trbuha, više ispod desnog rebarnog luka, praćeni mučninom, povraćanjem, povišenom telesnom temperaturom, gubitkom apetita i telesne težine, pojavom malaksalosti i slabosti. Prisustvo izrazite simptomatologije ide više u prilog zapaljenju, infekciji ili razvijenoj malignoj bolesti.
Dijagnoza se postavlja na osnovu pregleda, biohemijskih analiza krvi, ultrazvučnog pregleda, kompjuterizovane tomografije, endoskopske retrogradne holangiopankreatografije i magnetne rezonance trbuha, žučnih i pankreasnih kanala.
Šematski prikaz kamenčića u žučnoj kesici I jednog sitnog kamnečića zaglavljenog u
glavnom žućnom putu (uzrok mehaničke žutice)
Lečenje
Lečenje može biti konzervativno i hirurško. Konzervativno lečenje podrazumeva hospitalizaciju sa adekvatnom supstituciono-suportativnom i antibiotskom terapijom i nehiruršku dekompresiju bilijarnog trakta (ERCP, EPT, implantacija endoproteze [4], perkutana transhepatična bilijarna drenaža – PTBD [5]). Hirurško lečenje može biti palijativno (biliodigestivni bajpas [6]) i radikalno (resekcija sa anastomozama).
[1] Žutica nastala usled začepljenja žučnog puta.
[2] Nagomilavanje gnoja u nekom tkivu.
[3] Parazitarna bolest čiji je uzročnik pljosnata glista, koja živi u crevnom traktu pasa i mačaka, a kod čoveka izaziva oboljenje, koje se manifestuje stvaranjem cista u pojedinim organima, najčešće jetri.
[4] Plasiranje cevčice u sužen ili kompromitovan žučni put u svrhu omogućavanja protoka žuči.
[5] Dijagnostičko-terapijska invazivna radiološka procedura drenaže kod opstrukcije (neprohodnosti) žučnih puteva, koja se izvodi uvođenjem specijalnog katetera.
[6] Kreiranje anastomose (spajanja) između žučnih puteva i creva.